Het jaar van de maand - 1960



Het jaar 1960 was het begin van grote veranderingen.
Men wilde af van strakke leefregels.
Het was het jaar waarin de nozem beweging zich uitbreidde, het jaar van het bankstel rond de TV, het jaar van de dijkdoorbraak in Tuindorp, van Radio Veronica en John F. Kennedy.


De wederopbouw in Nederland werd afgesloten, al bleef de woningnood nog schrijnend.
Het jaar begon slecht voor de knip: de huren werden met maar liefst 20 procent verhoogd!
In Nederland kwam een einde aan de geleide loonpolitiek en de ene loongolf volgde op de andere.



Geleidelijk aan deden de koelkast, wasmachine, telefoon, televisie en de auto hun intrede in de huishoudens.
Nederland telde dat jaar één miljoen telefoonaansluitingen.
De intrede van de televisie veroorzaakte een complete verandering in het interieur.
De (eet)tafel met de lamp erboven verdween als het centrale punt van de huiskamer.
Nieuw centrum werd het bankstel waarvan alle componenten gericht stonden op het middelpunt: het TV-toestel



Op 14 januari 1960 werd Tuindorp-Oostzaan opgeschrikt door een dijkdoorbraak die het hele dorp onder water zette.
Niemand geloofde het in eerste instantie, maar alle tienduizend inwoners werden uiteindelijk geëvacueerd.
Toen het water eind januari werd weggepompt, was de ravage pas goed zichtbaar.
De straten lagen vol puin en in de huizen was het niet anders.
Toen de Tuindorpers terug keerden kon de grote schoonmaak beginnen.


In 1960 werd het Nationaal Songfestival gehouden op 9 februari in de AVRO-studio in Hilversum.
Het werd gepresenteerd door Hannie Lips.
De juryleden hadden de keuze uit acht liedjes die elk twee keer werden uitgevoerd: één maal onder begeleiding van een klein ensemble en één maal onder begeleiding van het Metropole Orkest.
De keus viel op Rudi Carrell met het liedje “Wat een geluk” wat betekende dat hij dat jaar mee mocht doen met het Eurovisie Songfestival.
Hij eindigde op de één na laatste plaats met slechts 2 punten.
Winnaar was Jacqueline Boyer die Frankrijk vertegenwoordigde met haar liedje "Tom Pillibi".



Het woord Nozem is de afkorting voor Nederlands-Onderdaan-Zonder-Enig-Moraal.
Nozem was een naam die vaak met enige afschuw werd uitgesproken.
Nozems waren jongeren met brommers, leren jassen, een sigaret in de mondhoek en een transistorradio, waaruit rock 'n' roll klonk, op straathoeken en stadspleinen.
Ze hadden helemaal genoeg van de toen heersende moraal en kleinburgerlijkheid.
Ze wilden zich helemaal niet meer binden aan een jeugdbeweging, politieke partij of kerk.
Ze waren op zoek naar vrijheid en de nieuwe mogelijkheden die de opkomende consumptiemaatschappij hun bood.
Dat dit niet zonder slag of stoot zou gaan namen ze voor lief.
Braaf Nederland stond aan de vooravond van grote veranderingen......


Rond 1960 vormde zich op het Leidseplein de 'culturele variant' van deze nozems, de 'Pleiners'.
Ze kozen café Reijnders in Amsterdam als voornaamste trefpunt.
De Pleiners waren artistiek (of pretendeerden dat te zijn), hielden van filosoferen en over kunst praten.
Ze waren redelijk goed opgeleid, stelden zichzelf graag buiten de maatschappij en waren in principe antiautoritair.
Ze droegen vaak 'bordeelsluipers' (suède schoenen) en luisterden naar jazz en later ook naar beatmuziek.
Ze reden bij voorkeur op een Puch (of Tomos).
Deze brommer wordt nu nog vaak gezien als hét symbool van de vrijgevochten jaren '60 jeugd.
Reclame, fotografie, mode, kunst en ook bv. journalistiek boden deze, al dan niet artistieke, jongeren goede mogelijkheden om zich naast de gebaande wegen te begeven.



Een nog jeugdiger groep, in hoofdzaak bestaande uit middelbare scholieren, verzamelde zich in de
poffertjeskraam op de hoek van de Weteringschans en de Vijzelgracht.
De jongeren die de Nieuwendijk als voornaamste trefpunt hadden werden nu de 'Dijkers' genoemd.
De Dijkers hielden van rock 'n' roll muziek, hadden vetkuiven, droegen puntschoenen, witte t-shirts en al dan niet een colbert of leren jasje.
Ze waren veelal wat lager geschoold dan de Pleiners.
Ze reden vooral op opgevoerde 'buikschuivers' van allerlei pluimage, zoals DKW, Royal Nord, Eysink, Kreidler en Zundapp.
Het was vooral deze groep die rond 1960 de problemen op de Dam veroorzaakte.
Al met al baarde deze 'nozems' de samenleving toen heel wat zorgen. Waar moest het naar toe met het 'keurige' en gezagsgetrouwe Nederland ?


In 1960 werd John F. Kennedy gekozen tot 35e president van de VS.
Zijn presidentschap werd een van de roemruchtigste uit de 20e eeuw.
Niet alleen door zijn innemende persoonlijkheid, maar ook doordat hij op 22 november 1963 in Dallas werd vermoord.
De jaren van zijn presidentschap begonnen voortvarend; het was een economisch voorspoedige tijd.
Wel waren er in de Verenigde Staten intern veel strijdpunten.
Met name in het zuiden kwam nog veel racisme voor en was er in het openbare leven sprake van een strikte rassenscheiding.Het verzet daartegen nam toe, mede onder de invloed van Martin Luther King.


Martin Luther King werd in de jaren '50 en '60 beroemd dankzij zijn geweldloze verzet tegen de rassenscheiding in de Verenigde Staten.
Dit gebeurde onder meer door een massademonstratie in 1963 en het boycotten van stadsbussen die blanken bevoordeelden.
Zijn verbale vaardigheden en charismatische uitstraling leverden hem veel roem op, maar King had ook vijanden.
In 1963 hield hij de legendarische toespraak "I have a dream".
Een jaar later kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede.
Ook hij werd een paar jaar later vermoord, onlangs 40 jaar geleden.



In 1960 stuurde de Nederlandse regering het vliegdekschip Karel Doorman (de dikke boot) naar Nieuw-Guinea, de laatste Nederlandse kolonie in Nederlands-Indië.
Het doel van deze missie was om Indonesië, dat Nieuw-Guinea in wilde lijven, af te schrikken.
Toen de Karel Doorman afmeerde in de hoofdstad van Nieuw-Guinea Hollandia verbrak de Indonesische regering alle diplomatieke betrekkingen met Nederland.



In 1960 werd het eiland Cyprus in de Middellandse Zee onafhankelijk van Groot-Brittannië.
De Grieks-orthodoxe aartsbisschop Makarios werd de eerste president van de republiek Cyprus, het lukte hem niet om de bevolking, die bestond uit Turken en Grieken, te verenigen in een eenheidsstaat.
Het eiland werd na 1974 gescheiden in een Turks en een Grieks gedeelte.


Op 15 mei 1960 start Radio Veronica met uitzendingen vanaf de Noordzee.
Dit gebeurde vanaf het voormalige lichtschip Borkum Riff dat in de haven van het Duitse Emden werd omgebouwd tot zendschip.
Radio Veronica werd enorm populair bij de jeugd, omdat zij populaire en popmuziek uitzond. In november trok zij maar liefst 5 miljoen luisteraars per dag.
Nummer 1 Hits uit dat jaar waren o.a
· I'm Sorry van Brenda Lee
· The Twist van Chubby Checker
· Save The Last Dance For Me van The Drifters.
· It's Now Or Never van Elvis Presley
· Itsy Bitsy Teeny Weeny van Brian Hyland.


Tijdens de Olympische Spelen van 1960 in Rome toonde het Afrikaanse werelddeel een glimp van zijn macht op atletiekgebied.
Abebe Bikila, gardist van de keizer van Ethiopië, won in Rome de marathon.
Tot verbazing van iedereen deed hij dat op blote voeten.
Schoenen droeg hij thuis wel op oneffen paden, maar op de mooie wegen in Rome waren ze voor hem overbodig.


Op de Olympische Winterspelen in de Verenigde Staten won de 18-jarige Sjoukje Dijkstra goud bij het kunstrijden op de schaats.
De 19-jarige Joan Haanappel werd vijfde.
Jan Pesman won brons op de 5.000 meter hardrijden op de schaats voor mannen
In 1960 werd Ajax landskampioen voetbal.

Klik hier om naar de site van Favoriet FM te gaan.