Jaar van de Maand - 1948

1948 is het jaar van de eerste Olympische spelen na de oorlog, de dood van Mahatma Gandhi, de blokkade van Berlijn, het radioprogramma Moeders wil is wet, de 'Universele Verklaring van de Rechten van de Mens', de oprichting van de Wereldgezondheidsorganisatie en de VVD.

Op 24 januari 1948 werd in Amsterdam de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) opgericht.
Het heeft lang geduurd voordat de liberalen, die van huis uit individualistisch zijn, zich wisten te verenigen in een landelijke partijorganisatie.
Bij de eerste Tweede Kamerverkiezingen in 1948 behaalde de VVD onder Pieter Oud 8 zetels.
De VVD schoof direct aan in het kabinet Drees/Van Schaik met o.a. de PvdA.

In 1948 deed koniging Wilhelmina afstand van de troon.
Zij werd datzelfde jaar opgevolgd door haar dochter Juliana.
Nadat ze de troon van haar moeder had overgenomen bleek ze een geheel andere stijl dan haar moeder te hebben.
Tijdens haar regeerpperiode kreeg de monarchie de bijnaam "fietsende monarchie".
Juliana's losse stijl verkleinde de afstand tussen koningshuis en volk.
Op het jaarlijkse defilé op haar verjaardag (30 april) bij Paleis Soestdijk was de bevolking even ten paleize.
Mede hierdoor bleef zij tot haar dood zeer populair.

Mahatma Gandhi was een van de grondleggers van de moderne staat India.
Hij was voorstander van actieve geweldloosheid als middel voor revolutie.
Gandhi zette zich ook in voor verzoening tussen hindoes en moslims in India.
Zijn bijnaam Mahatma is Sanskriet voor "grote ziel".
Ook werd en word hij in India vaak Bapu genoemd, wat "vader" betekent.
Hiermee probeerde men aan te geven dat hij de "vader" is van het huidige India en het Indische volk.
Gandhi werd in 1948 te New Delhi vermoord door een extremistische hindoe.
Een bekende uitspraak van Gandhi is: "De wereld biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht."

Hells Angels Motorcycle Club is de naam van een internationale motorclub.
De Nederlandse afdeling heet Hells Angels Holland.
De club werd opgericht in 1948 in San Bernardino in de Amerikaanse staat Californië.
Leden van het eerste uur waren vooral ex-militairen die zich, ontgoocheld door hun oorlogservaringen, afkeerden van de burgerlijke normen en waarden
Kenmerkend voor deze club is dat de leden formeel gezag en regels niet erkennen en hun eigen regels willen hanteren.
Iedere lokale afdeling wordt 'chapter' genoemd en is verantwoording verschuldigd aan de hoofd-chapter in Californië.
In de loop van de jaren zijn chapters opgericht in vele landen en tezamen tellen deze clubs vele duizenden leden.
Het Amsterdamse chapter wordt vaak door justitie en politie de motherchapter van Europa genoemd.
Ook wordt zij het meest invloedrijke chapter van Nederland genoemd.

In 1948 werden De Olympische Zomerspelen in Londen gehouden.
Na een onderbreking van 12 jaar door de Tweede Wereldoorlog waren dit de eerste Spelen sinds de zomerspelen van 1936 in Berlijn.
De Zomerspelen waren wel heel sober.
Het Olympisch dorp in Uxbridge bestond uit vrij troosteloze kazernes, het vervoer was ontoereikend en voedingswaren zoals vlees, boter, melk en brood stonden nog altijd op de bon.
Ook qua infrastructuur werd er bespaard.
Het Wembleystadion, dat eigenlijk een voetbalstadion was, kreeg voor de gelegenheid een atletiekbaan.
De dichtbijgelegen Empire Pool werd gebruikt voor zowel de zaalsporten als de zwemcompetities.
De wielerwedstrijden vonden plaats op de opgeknapte piste van Herne Hill en het roeien vond plaats op de Theems.
Fanny-Blankers-Koen won op de Olympische Spelen in Londen vier gouden medailles.
Ze was moeder en bekend als 'de vliegende huisvrouw'.


Op 18 maart 1948 vond de eerste televisie-uitzending plaats en dat was een test-uitzending van Philips.
Philips maakte tussen 1948 en 1951 ruim 250 experimentele televisieuitzendingen.
Ze werden ontvangen door enkele honderden toestellen die in Eindhoven stonden opgesteld.
De toestellen stonden vooral bij mensen die bij Philips werkten.
De omroepster was Bep Schaefer.
Na de oorlog nam het aantal radiotoestellen sterk toe en werd er veel naar de radio geluisterd.
De regionale zenders waren ook toen al erg geliefd bij het publiek, zij stonden dichter bij de belevingswereld van de luisteraars.
Er waren legio progamma’s die in het hele land werden beluisterd.
Hierbij valt te denken aan:
Negen heit de klok, Schoolradio, De schoonheid van het Gregoriaans, De Gewone Man zegt er het zijne van, Ziekenverlof, De Wigwam en het kinderkoor de Karrekieten.
Een van de langstlopende radioprogramma’s van de KRO was 'Schoolradio'.
Vanaf 1948 zond de KRO het programma samen met de NCRV, de AVRO en de VARA uit.
Een ander bekend programma was "Moeders wil is wet".
Dit was een KRO verzoekplaten programma dat ’s morgens werd uitgezonden en vooral bij vrouwen erg in trek was.
Van 1948 tot 1974 werden 5000 uitzendingen verzorgd door Mia Smelt, die met haar karakteristieke stem katholieken en niet-katholieken aan zich bond.
In haar programma’s sprak Mia Smelt voorzichtig over taboe onderwerpen zoals abortus.
Zij wist haar publiek respect voor zichzelf bij te brengen en haar vooral vrouwelijke luisteraars bewust te maken van haar eigen mogelijkheden.

Op 20 juni 1948 werd in West-Duitsland en West-Berlijn de D-Mark ingevoerd.
De Sovjet-Unie reageerde op 23 juni door voor Sovjet-bezettingszone en Berlijn een eigen munt in te voeren.
De westelijke machten verklaarden dat die oostelijke munt in West-Berlijn niet geldig was, waarop de Sovjet-Unie reageerde met een blokkade.
Bij de Blokkade van Berlijn waren tussen 24 juni 1948 en 12 mei 1949 de weg-, rail- en binnenvaartverbindingen tussen de westelijke bezettingszones van Duitsland en West-Berlijn door de Sovjet-Unie afgesloten.
Op 26 juni 1948 startten de Amerikanen een luchtbrug naar West-Berlijn, gevolgd door de Britten en Fransen.
Omdat het de Sovjet-Unie duidelijk was dat de westelijke geallieerden niet van plan waren West-Berlijn op te geven, werd de blokkade op 12 mei 1949 beëindigd.


Op 10 december 1948 werd "De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens" aangenomen door de Algemene vergadering van de Verenigde Naties
In deze verklaring werden de basisrechten van de mens te omschreven zonder aanzien des persoons.
De Universele Verklaring wordt nog steeds aangehaald door wetenschappers, advocaten en grondwettelijke rechtbanken.
Internationale rechters debatteren regelmatig over de vraag of onderdelen van de verklaring overeenkomen met de gebruikelijke internationale wetgeving.
De meningen zijn wereldwijd verdeeld over deze vraag, vanaf een enkel onderdeel tot aan de gehele verklaring.
Vooral niet-westerse landen, die ten tijde van het opstellen van de verklaring nog onder koloniaal bestuur stonden, betwisten het universele karakter van de UVRM.

De Wereldgezondheidsorganisatie is een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties, gevestigd in Genève.
Het WHO is opgericht op 7 april 1948, met als doel wereldwijde aspecten van de gezondheidszorg in kaart te brengen, activiteiten op het gebied van de gezondheidszorg te coördineren en de gezondheid van de wereldbevolking te bevorderen.
In het logo van de WHO is een esculaap verwerkt.
De esculaap is een oud Grieks symbool dat staat voor de geneeskunde.
Het symbool bestaat uit een staf waarom zich een slang heenwikkelt.
Soms wordt de staf met twee slangen afgebeeld die elkaar aankijken.
De slang staat in de esculaap symbool voor de genezing, omdat dit dier zijn huid kan afwerpen, hetgeen staat voor herboren worden en genezing, maar ook door zijn beet de dood kan brengen.

Tot slot muziek uit 1948.
Bekende nummers waren toen:
Aan het Lago Maggiore van de Ramblers & Marcel Thieleman
Als na de regen de zon schijnt van het Orkest zonder Naam
Bloesem van seringen van the Skymasters
La vie en rose van Edith Piaf
Woody Woodpecker van The Andrew Sisters
Olé Guapa van Malando
Grootvaders klok van Max van Praag
Maria van Bahia van Eddy Christiani

Klik hier om naar de site van Favoriet FM te gaan.